Stres podczas ciąży może wpływać na płeć dziecka i ryzyko przedwczesnego porodu?

„Macica jest pierwszym domem, równie ważnym jak ten, w którym później wychowuje się dziecko, jeśli nie bardziej” – powiedziała kierownik badania dr Catherine Monk, profesor psychologii medycznej na Columbia University Vagelos College of Physicians and Surgeons i dyrektor ds. zdrowia psychicznego kobiet na Wydziale Położnictwa i Ginekologii w New York-Presbyterian i Columbia University Irving Medical Center. Badanie zostało opublikowane online w czasopiśmie Proceedings of National Academy of Sciences.

Stres w ciąży ma znaczenie

Ponieważ stres może objawiać się na różne sposoby, zarówno jako subiektywne doświadczenie, jak i w aspektach stylu życia oraz skutkach ubocznych dla zdrowia, Monk i jej koledzy zbadali 27 wskaźników stresu psychospołecznego, fizycznego i stylu życia zebranych z kwestionariuszy, dzienników i codziennych ocen fizycznych 187 zdrowych kobiet w ciąży, w wieku od 18 do 45 lat.

Około 17 procent kobiet (32) było zestresowanych psychicznie, ze znaczącym klinicznie poziomem depresji, lęku i odczuwanego stresu. Kolejne 16 procent (30) było zestresowanych fizycznie, przy względnie wyższym dziennym ciśnieniu krwi i większym spożyciu kalorii w porównaniu z innymi zdrowymi kobietami w ciąży. Większość, prawie 67 procent (125) była zdrowa.

Kobiety ze stresem psychicznym rodzą mniej chłopców?

Badanie sugeruje, że kobiety w ciąży doświadczające stresu psychicznego i fizycznego rzadziej rodzą chłopców. Średnio na każde 100 urodzeń dziewcząt rodzi się około 105 chłopców. Ale w tym badaniu stosunek płci w grupach ze stresem fizycznym i psychicznym wypadał z korzyścią dla dziewcząt, przy stosunku chłopców do dziewcząt wynoszącym odpowiednio 4:9 i 2:3.

„Inni badacze dostrzegli ten wzorzec po wydarzeniach, które wstrząsają całymi społeczeństwami, takich jak zamachy terrorystyczne z 11 września w Nowym Jorku, po których zmniejszyła się względna liczba urodzeń mężczyzn” – mówi Monk. – „Stres u kobiet najprawdopodobniej ma charakter długotrwały. Badania wykazały, że chłopcy są bardziej podatni na niekorzystne warunki ciąży, co sugeruje, że kobiety zestresowane mogą rzadziej rodzić chłopców z powodu poronień wcześniejszych ciąż, z których urodziłby się chłopiec, kiedy często nawet nie wiedziały, że są w ciąży”.

Inne skutki stresu

Matki zestresowane fizycznie, z wyższym ciśnieniem krwi i spożyciem kalorii, częściej rodziły przedwcześnie niż matki, które nie przejawiały tego rodzaju stresu. Dzieci matek zestresowanych fizycznie miały zmniejszone sprzężenie rytmu serca – wskaźnik wolniejszego rozwoju ośrodkowego układu nerwowego – w porównaniu z matkami pozbawionymi stresu.

Matki zestresowane psychicznie miały więcej powikłań porodowych niż matki zestresowane fizycznie.

Wsparcie społeczeństwa

Naukowcy odkryli również, że tym, co najbardziej odróżniało te trzy grupy była ilość wsparcia społecznego, które matka otrzymała od przyjaciół i rodziny. Na przykład, im więcej wsparcia społecznego otrzymała matka, tym występowało większe prawdopodobieństwo, że urodzi chłopca.

Kiedy wsparcie społeczne zostało statystycznie wyrównane we wszystkich grupach, wpływ stresu na porody przedwczesne zniknął. – „Badania przesiewowe w kierunku depresji i lęku stają się rutynową częścią praktyki prenatalnej” – powiedziała Monk – „Ale chociaż nasze badanie było niewielkie, wyniki sugerują, że zwiększenie wsparcia społecznego może być skuteczne”.

Według naukowców szacunkowo 30 procent kobiet w ciąży zgłasza stres psychospołeczny związany ze zmęczeniem zawodowym lub z depresją i lękiem. Taki stres wiąże się ze zwiększonym ryzykiem przedwczesnego porodu, co z kolei jest związane z wyższym wskaźnikiem umieralności niemowląt oraz zaburzeń fizycznych i psychicznych, takich jak nadpobudliwość psychoruchowa i lęk.

W badaniu nie sprawdzono, w jaki sposób stan psychiczny matki może wpływać na płód. – „Wiemy z badań na zwierzętach, że narażenie na wysoki poziom stresu może podnieść poziom hormonów stresu w macicy takich jak kortyzol, co z kolei może wpłynąć na płód” – powiedziała Monk. – „Stres może również wpływać na układ odpornościowy matki, prowadząc do zmian, które wpływają na rozwój neurologiczny i behawioralny dziecka. Z naszych badań wynika, że ​​zdrowie psychiczne matki ma znaczenie nie tylko dla matki, ale także dla dziecka”.